Contouren hersteloperatie WIA in beeld

Eerste contouren hersteloperatie WIA-fouten komen in beeld

Volledige duidelijkheid is er zeker nog niet, maar er komen wel eerste contouren in beeld van de hersteloperatie die UWV opzet voor het corrigeren van WIA-fouten. De uitvoeringsinstantie verwacht een deel van de WIA-ontvangers begin 2025 te kunnen zeggen of hun uitkering op de juiste wijze is vastgesteld. Bij indexeringsfouten volgt dit uitsluitsel vermoedelijk later, omdat het onderzoek hiernaar pas in 2025 van start gaat.

Dit zijn enkele belangrijke conclusies die te trekken zijn uit antwoorden die UWV heeft gepubliceerd op de 3 meest gestelde vragen over WIA-fouten. De uitkeringsinstantie geeft hierin aan dat ze cliënten van wie de uitkering in 2020 of later is vastgesteld begin 2025 duidelijkheid verwacht te kunnen geven. UWV neemt hierbij contact op in gevallen waarin de uitkering niet correct is. De focus op de specifieke periode 2020-2024 komt voort uit het gegeven dat steekproeven vanaf 2020 signalen opleverden van een verhoogde kans op fouten. UWV zegt geen signalen te hebben dat de berekeningen in 2019 of eerder bovengemiddeld vaak niet goed zijn gegaan.

Onderzoek indexeringsfouten start pas in 2025

Hierbij onderscheidt de uitvoeringsinstantie één uitzondering: van 2006 tot en met 2023 is het bedrag van het WIA-dagloon soms niet correct geïndexeerd. Volgens een persbericht van UWV gaat het om gemiste indexeringen bij de eerste toekenning. Deze zijn ontstaan doordat indexeringscijfers soms precies bekend werden tussen de vaststelling van de uitkering en de eerste uitbetaling. Omdat uitkeringen bij zo’n indexeringsfout alleen te laag kunnen zijn vastgesteld, gaat het in alle gevallen om een positieve correctie. Volgens de antwoorden die UWV nu heeft gepubliceerd start het onderzoek hiernaar begin 2025. Dit maakt het aannemelijk dat de werknemers in kwestie iets langer op uitsluitsel moeten wachten dan de groep met een uitkering die stamt uit de periode 2020-2024.

Overige informatie die van belang is

Intussen is via andere kanalen ook druppelsgewijs informatie naar buiten gekomen die voor de afwikkeling van hersteloperatie van belang is:

Minister van Hijum (SZW) heeft in antwoord op vragen vanuit de Tweede Kamer definitief uitsluitsel gegeven over geruchten dat UWV artificial intelligence (AI) inzet om de hersteloperatie WIA uit te voeren. Dit is volgens de bewindsman niet het geval; wel wordt een digitale assistent gebruikt die te vergelijken is met een relatief eenvoudige macro in Excel.

In een Kamerbrief (p. 12) heeft de minister onderzoek aangekondigd naar mogelijke fouten bij vaststelling van uitkeringen voor de Ziektewet en de Wajong. De achterliggende gedachte is dat sommige fouten bij berekening van WIA-uitkeringen ook bij deze wetten kunnen zijn gemaakt.

In een andere Kamerbrief kondigt de bewindsman aan dat er een onafhankelijk onderzoek komt naar de kwaliteitssturing binnen UWV. Volgens het bijbehorende verzoek aan de Algemene Rekenkamer is het de bedoeling dat deze instantie zelfstandig de onderzoeksopzet bepaalt.

Als bij uitvoering van de hersteloperatie correctie van eerder afgedragen Whk-premies moet plaatsvinden, verloopt dit via de Belastingdienst. In dit licht kan het van belang zijn dat deze instantie net als UWV al jaren kampt met verouderde computersystemen. De fiscus heeft aangegeven de komende jaren in elk geval geen grote stelselwijzigingen aan te kunnen.