Al veel langer en meer fouten bij maatmanloon dan UWV meldt
UWV maakt al veel langer en om veel meer redenen fouten bij vaststelling van het maatmanloon dan deze uitvoeringsinstelling onlangs zelf bekendmaakte. Dit melden diverse media op basis van uitgelekte interne rapporten en gesprekken met anonieme (oud-) medewerkers van UWV. Tot nu toe is de berekening van het maatmanloon binnen de hersteloperatie van UWV niet aangemerkt als een foutgevoelig proces dat om grootschalig onderzoek en correctie vraagt.
Een persbericht van UWV meldt dat de fouten bij het maatmanloon zijn opgetreden in de periode november 2024 – half maart 2025. Volgens de uitvoeringsinstelling zijn ze het gevolg van een tijdelijke werkwijze waarbij verkeerde indexcijfers zijn gebruikt, en heeft een ICT-update half maart het probleem verholpen. Volgens een Kamerbrief van het kabinet schakelde UWV op de tijdelijke werkwijze over toen het in november 2024 niet lukte om indexcijfers van het CBS in het ICT-systeem te verwerken. Deze aanpassing moet eens in de 10 jaar plaatsvinden om te waarborgen dat de maatmanlonen meegroeien met de cao-loonstijging in de voorbije jaren. Dit is geregeld in artikel 8 van het Schattingsbesluit socialezekerheidswetten.
Kleine fouten kunnen grote gevolgen hebben
Volgens zowel het persbericht als de Kamerbrief zijn de afwijkingen klein en hebben ze waarschijnlijk in de meeste gevallen geen invloed gehad op de uitkering. Tegelijkertijd erkennen beide documenten dat ook een kleine fout bij het berekenen van het maatmanloon grote gevolgen kan hebben. Dit is vooral het geval rond de grens van 35% of 80% inkomensverlies. Mogelijk zijn mensen in de verkeerde arbeidsongeschiktheidsklasse ingedeeld of ten onrechte als niet volledig arbeidsongeschikt beoordeeld. Ook bestaat de mogelijkheid dat mensen helemaal zijn afgewezen voor de WIA, terwijl ze wel recht hadden op een uitkering. Half april verwacht UWV duidelijk te hebben om hoeveel mensen het gaat en wat hun situatie is.
Media melden meer fouten dan UWV heeft aangegeven
Diverse media berichten op basis van interne UWV-stukken en gesprekken met (oud-) medewerkers van UWV dat de problemen groter zijn dan deze instelling heeft aangegeven. Volgens onder meer EenVandaag treden er al langer en door andere oorzaken fouten op rond het maatmanloon. De controleafdeling van UWV zou hier al sinds zeker 2020 in rapporten op wijzen. Het gaat dan bijvoorbeeld om het invoeren of gebruiken van verkeerde gegevens. Of om het niet correct verwerken van afwijkingen in het loon door vakantiegeld, bonussen, onregelmatigheidstoeslagen en overuren. Ook zouden uitkomsten regelmatig onvoldoende worden onderbouwd. UWV heeft in een reactie laten weten dat het pas na het interne onderzoek een volledig beeld kan geven.
Maatmanloon geen aandachtspunt bij hersteloperatie
De berichten over het maatmanloon veroorzaken niet alleen nieuwe onrust over de correctheid van uitkeringen. Ze roepen ook vragen op over de hersteloperatie die de uitvoeringsinstelling heeft ingericht. Wegens capaciteitsgebrek is hierbij de keuze gemaakt om met behulp van steekproeven te focussen op foutgevoelige situaties. Op basis van de uitkomsten kiest UWV welke dossiers het onderzoekt om fouten op te sporen en te herstellen. Tot nu toe is de berekening van het maatmanloon niet als foutgevoelige situatie geïdentificeerd. UWV wees bij aankondiging van de hersteloperatie vooral op de dagloonberekening. Een recente Kamerbrief bevestigt dat de herstelactie alleen hierop is gericht, en niet op het maatmanloon.
Steekproef moet uitwijzen of maatmanloon foutgevoelig is
In deze brief benadrukt minister Van Hijum (SZW) dat een fout bij het dagloon niet automatisch ook een fout bij het maatmanloon betekent. Tegelijkertijd meldt de bewindsman dat UWV momenteel een steekproef uitvoert om te beoordelen of er reden is om aan de kwaliteit van berekeningen van het maatmanloon te twijfelen. Dit maakt duidelijk dat de maatmanlonen tot nu toe niet als foutgevoelig te boek stonden. Mocht de steekproef hier verandering in brengen, dan levert dat de opgave op om onderzoek naar maatmanlonen alsnog in te vlechten in de al lopende hersteloperatie rond het dagloon. Het risico bestaat dat de beoordeling van al gecheckte dossiers dan over moet.
Meer weten?
