Strikt aan de regels houden of de menselijke maat toepassen?
Een paar maanden geleden meldde zich bij mij een moeder die met mij de situatie van haar dochter (32 jaar oud) wilde overleggen. Haar dochter is ernstig ziek en aan haar is een IVA-uitkering en een Wajong-uitkering toegekend. De IVA-uitkering gaat in per 29-12-21 vanwege duurzaam en volledige arbeidsongeschiktheid. De Wajong-uitkering gaat in op 11-02-25 vanwege het ontbreken aan arbeidsvermogen. De moeder snapt niet dat er met 2 verschillende datums gewerkt wordt, terwijl de situatie volledige en duurzame arbeidsongeschiktheid hetzelfde is. Het UWV motiveert het besluit dat een IVA-uitkering ingaat per datum vaststelling volledige en duurzame arbeidsongeschiktheid en dat een Wajong-uitkering niet eerder kan ingaan dan de datum waarop deze uitkering is aangevraagd. Een beetje merkwaardig maar zo staat het in de wet.
Bij het UWV wordt een coulance regeling aangevraagd. Belanghebbende is niet alleen ernstig ziek maar komt ook spoedig te overlijden. Er is sprake van een kwaadaardige tumor die een paar milimeter verwijderd is van de hersenen. Vorige maand is na een nieuwe scan vast komen te staan dat de tumor aanzienlijk groeit en de levensduur van belanghebbende moet worden bijgesteld naar 3-6 maanden. Als een Wajong-uitkering eerder wordt toegekend, kan dit een financieel voordeel voor belanghebbende betekenen waarmee ze in de laatste fase van haar leven nog iets meer kan doen.
Er is bezwaar ingesteld tegen het besluit met het verzoek om coulance. De medewerker bezwaar van het UWV belde met de boodschap dat ze voornemens zijn om het bezwaar ongegrond te verklaren. Er is geen ruimte om een Wajong-uitkering eerder in te laten gaan dan de aanvraagdatum. Uiteraard hebben wij hiermee niet ingestemd en ons verzoek om coulance herhaald. Het UWV gaat het dossier nu intern bespreken.
Opmerkelijk is dat belanghebbende in 2018 ook een Wajong-uitkering had aangevraagd op basis van hetzelfde klachtenbeeld. De verzekeringsarts had toen aangegeven dat het aanvragen van een Wajong-uitkering niet veel zin had, zolang je 2 armen en benen hebt kun je werken. Een andere medewerker van het UWV riep iets in dezelfde strekking: “Je kunt beter gaan werken, dat heeft meer kans van slagen”.
Het UWV kan en mag coulanceregelingen toepassen. Kijk maar naar het niet terugvorderen van voorschotten WIA, het eerder laten ingaan van no-risk dan dat er een WIA-beoordeling heeft plaatsgevonden, enz. Rechtbanken zijn niet zo happig op uitzonderingsposities, zo blijkt o.a. uit uitspraak RBOBR:2024:4559. Rechters passen liever de wet strikt toe. Echter er bestaat een mogelijkheid om een beroep te doen op de “beperkende werking”. Dit houdt in dat in sommige gevallen geldende afspraken buiten toepassing worden gesteld. Hoe dit werkt lees je in de uitspraken PHR:2018:143 en CRVB:2024:726.
Groet,
Michiel Slot
Jurist arbeidsongeschiktheid en re-integratie
