Voorkom dat zieke oudere bij voorbaat wordt afgeschreven
HILVERSUM, 16 november 2022 – De vereenvoudigde WIA-beoordeling voor 60-plussers die dit najaar van kracht werd, dreigt onbedoeld een grote groep werknemers richting uitkering en vervroegd pensioen te loodsen. Dit is het laatste dat we in de huidige maatschappelijke situatie moeten willen. Het Register Specialistisch Casemanagement (RSC) doet daarom een reeks praktische aanbevelingen aan het ministerie van SZW en UWV. ‘We moeten mensen niet afschrijven, maar ervoor zorgen dat ze kunnen overstappen naar een nieuwe werkgever.
Volgens de vereenvoudigde beoordeling krijgt iedereen die na 104 weken ziekte nog geen inkomen verdient het stempel WGA 80-100, zegt RSC-bestuurslid Marjol Nikkels. ‘Volgens het systeem zijn ze dan volledig arbeidsongeschikt, met een kans op herstel. Waar bij de normale WIA-beoordeling de omvang van het verwachte inkomensverlies de mate van arbeidsongeschiktheid bepaalt, wordt dit bij de vereenvoudigde beoordeling losgelaten. Het gaat dus niet meer om wat mensen kúnnen verdienen, maar om de vraag of ze op dat moment daadwerkelijk een inkomen hebben. Veel van deze mensen kunnen wel degelijk nog werken, maar op deze manier loodsen we hen richting uitkering en vervroegd pensioen. Ik vind dat echt onverteerbaar. Het is juist dringend noodzakelijk om werknemers zo veel mogelijk voor de arbeidsmarkt te behouden: we hebben in Nederland nu echt iedereen nodig.
Meerdere nog onbenutte kansen
De kansen op werk zijn volgens het RSC al vroeg in het verzuimproces te vergroten door het poortwachterproces te optimaliseren. ‘In onze notitie sommen we meerdere nog onbenutte kansen op om werkgever én oudere werknemer langs deze weg te ondersteunen,’ zegt RSC-voorzitter Gaston Merckelbagh. ‘De crux is dat we 60-plussers met gezondheidsproblemen niet afschrijven, maar ervoor zorgen dat zij eenvoudiger kunnen overstappen naar een nieuwe werkgever.
Unieke kennis en expertise
Als vertegenwoordiger van meer dan 1.850 register-casemanagers beschikt het RSC over een unieke bundeling van kennis en expertise op het gebied van re-integratie. De aangesloten professionals weten als geen ander wat wel en niet werkt bij inspanningen om zieke werknemers weer aan de slag te krijgen. ‘Casemanagers zien in de praktijk waar de drempels liggen waar 60-plussers en hun werkgevers tegenaan lopen,’ zegt Merckelbagh. ‘Dit maakt het gemakkelijker om effectieve oplossingen te bedenken die zulke obstakels wegnemen. Deze kennis willen wij niet voor onszelf houden, maar delen met de BV Nederland. Neemt de overheid onze aanbevelingen over, dan kunnen de bij ons aangesloten professionals hier bovendien probleemloos concrete invulling aan geven.
No-riskpolis voor huidige werkgever
Het RSC bepleit niet alleen maatregelen die het gemakkelijker maken om over te stappen naar een nieuwe werkgever. Een minstens zo belangrijke aanbeveling is om de no-riskpolis toe te passen als de huidige werkgever bereid is om een 60-plusser na 104 weken ziekte in dienst te houden. ‘Terugkeer in de eigen organisatie is de kortste route naar succesvolle werkhervatting,’ zegt Nikkels. ‘Maar een werkgever moet hier meestal de nodige moeite voor doen. Denk bijvoorbeeld aan omscholing, of aanpassing van de functie of werkplek.’ In de praktijk wordt de ruimte voor zulke investeringen beperkt door een fors financieel risico. De werkgever moet namelijk opnieuw twee jaar het loon doorbetalen als de werknemer onverhoopt weer ziek wordt. Nikkels: ‘Dit levert een drempel op om mensen in dienst te houden. En precies in deze toch al moeilijke situatie biedt de vereenvoudigde WIA-beoordeling werkgevers een goedkope ontsnappingsroute. ‘Heeft een 60-plusser na 104 weken geen inkomen, dan krijgt hij een WGA 80-100 uitkering. Waarom zou je dan nog risico lopen en moeite doen?’ Toepassing van de no-riskpolis biedt volgens haar noodzakelijk tegenwicht. ‘UWV verleent dan een Ziektewetuitkering als de werknemer opnieuw uitvalt. Dit verkleint voor de werkgever het risico en vergroot zo voor de werknemer de kans op werkbehoud.’
Zeven praktische aanbevelingen
De notitie van het RSC bevat in totaal zeven praktische aanbevelingen om de drempels voor werkhervatting weg te nemen. De eerste zes daarvan hebben tot doel het proces in de eerste twee ziektejaren, de wachtperiode vóór de WIA-keuring, maximaal op werk te richten. De zevende aanbeveling focust op de bijzondere situatie dat de werkgever als eigenrisicodrager zelf verantwoordelijk is voor werknemers in de WGA. Dit is de regeling voor werknemers van wie UWV bij de WIA-keuring vaststelt dat zij deels nog kunnen werken. De zeven aanbevelingen zijn:
- Zet de no-riskpolis in bij de huidige werkgever.
- Bepaal het re-integratiespoor al na zes maanden ziekte.
- Pas de no-riskpolis en het loonkostenvoordeel direct toe in het tweede spoor.
- Geef werkgevers een plaatsingsbonus voor 60-plussers.
- Bied 60-plussers die niet bij de eigen werkgever kunnen blijven een omscholingsbudget.
- Maak duidelijk dat de poortwachtertoets onverkort van toepassing is.
- Onderstreep dat eigenrisicodragers ook na 104 weken verantwoordelijk zijn
Alle talenten en mogelijkheden benutten
In een eerder position paper (september 2022) heeft het RSC nog diverse andere verbeteringen voorgesteld voor de sociale zekerheid, zegt Merckelbagh. ‘Met deze notitie vragen we aandacht voor het zo spoedig mogelijk invoeren van een aantal van deze maatregelen. Zo kunnen we voorkomen dat mensen met arbeidsvermogen onnodig in een volledige arbeidsongeschiktheidsuitkering terechtkomen. In deze tijd van schaarste op de arbeidsmarkt is het van groot belang dat we alle talenten en mogelijkheden van oudere werknemers benutten. Uiteraard zijn we ook graag bereid hierover met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en UWV in gesprek te gaan.’