|
Toelichting en achtergrond van de notitie
Een constructieve impuls voor de WIA-discussie
Met onze aanbevelingen hopen wij de WIA-discussie een constructieve impuls te geven. Onze notitie brengt daarom niet alleen in kaart welke problemen de kabinetsvoorstellen opleveren voor de uitvoerbaarheid, betaalbaarheid en menselijke maat. We reiken ook concrete alternatieven aan, in de vorm van praktische voorstellen die het stelsel wél effectief verbeteren. Bovendien vertalen we deze naar een stelselontwerp met zorgvuldig uitgebalanceerde prikkels en een stappenplan om hier in 3 etappes naartoe te werken.
Effectiviteit als voornaamste criterium
Het kabinet maakt in zijn voorstel een fundamentele proceskeuze, door op de korte termijn vereenvoudiging van het stelsel voorop te zetten. Het accepteert dat ingrepen die hieruit voortvloeien het stelsel minder gericht maken, omdat het meer belang hecht aan vereenvoudiging en houdbaarheid voor de toekomst. Het probleem van deze aanpak is dat minder gerichtheid het stelsel juist per definitie minder houdbaar maakt. Het voornaamste criterium voor een toekomstbestendig stelsel is dan ook niet vereenvoudiging, maar effectiviteit.
Werk en re-integratie voorop
Onze notitie laat zien dat tal van belemmeringen voor deze effectiviteit op dit moment urgenter zijn dan vereenvoudiging. In al deze gevallen is de kern van het probleem dat werk onvoldoende voorop staat, terwijl werk de beste sociale zekerheid is. Het stelsel staat of valt dan ook met effectieve re-integratie, maar dit inzicht staat nog veel te weinig centraal. Niet alleen in het huidige stelsel, maar ook in de wijzigingsplannen van het kabinet voor de korte termijn. Wie werk en re-integratie wél vooropzet, komt tot andere en vooral ook betere oplossingen. Ingrepen die de druk op UWV veel effectiever verlagen en het stelsel niet minder, maar juist méér gericht maken. En daarmee houdbaarder, uitvoerbaarder en beter aansluitend bij de menselijke maat.
Suggesties voor proces én stelselinrichting
Vertrekkend vanuit bovenstaande uitgangspunten bevat onze notitie aanbevelingen voor de inrichting van het besluitvormingsproces én van de stelselherziening. We schrijven dat:
- Er allereerst overeenstemming nodig is over de waarde van de OCTAS-conclusies.
- Niet vereenvoudiging, maar effectiviteit het uitgangspunt moet zijn.
- De kabinetsplannen een onaanvaardbaar hoge prijs hebben.
- Het hybride stelsel geen ondergraving verdient, maar verbetering.
- Effectiviteit wel degelijk (en ook bij de OCTAS) draait om de juiste prikkels.
- De publieke uitvoering ontlasten ook zonder concessies aan prikkelwerking en effectiviteit kan.
- ILO-verdragen naleven ook mét behoud van effectiviteit en betaalbaarheid kan.
Ontwerp voor een effectief en toekomstbestendig stelsel
Onze notitie beperkt zich niet tot vrijblijvende kritiek en aanbevelingen. We leveren boter bij de vis door ze te vertalen naar een concreet ontwerp voor een effectief en toekomstbestendig stelsel. Vanwege de grote en cruciale samenhang bestrijkt dit de volledige periode van ziekte en arbeidsongeschiktheid, van de eerste ziektedag tot toekenning van een WIA-einduitkering. Daarnaast geven we aan volgens welke stappen dit ontwerp de komende jaren tot een werkende realiteit te maken is. Zo illustreren we dat werk en re-integratie vooropzetten daadwerkelijk de sleutel is tot succesvolle stelselherziening. En dat een uitvoerbaar, houdbaar stelsel met respect voor de menselijke maat wel degelijk binnen handbereik is. We hebben alleen de juiste gespreksagenda nodig.
|
|
